Goëngahuizen dankt zijn naam aan de familie Goënga, die de nederzetting gesticht zou hebben. De naam wordt al in 1573 vermeld in documenten. In die jaren werd het landschap in cultuur gebracht door het graven van sloten en vaarten, waarschijnlijk onder leiding van het klooster van Smalle Ee. Er verschenen al gauw boerderijen langs het water en op It Eilân. De boerderijen waren eigendom van het klooster, dat ze verpachtte aan boeren, de zogenaamde kloostermeiers.
Ondanks dat een echte dorpskern ontbreekt heeft Goëngahuizen in 1955 de dorpsstatus verkregen.
Goëngahuizen was aanvankelijk alleen bereikbaar via het water. Daar kwam verandering in door de uitvoeringen van het Zwetteplan; in de jaren vijftig van de vorige eeuw werden wegen aangelegd waardoor het dorp ook per auto en fiets bereikbaar werd. Heidemij ontwikkelde het plan en bewerkte de bodem, gemeenten financierden de aanleg van wegen en Domeinen liet vijftien boerderijen bouwen. Zo ontstond een landbouwgebied met hogere opbrengsten, maar het aanzien van het landschap was totaal veranderd.
In de jaren negentig volgde weer een ingrijpende verandering: landbouwgronden werden teruggegeven aan de natuur op initiatief van de provincie Fryslân. Bijna het gehele Eilân werd eigendom van It Fryske Gea. De boeren werden uitgekocht of vertrokken naar ‘het vasteland’. Nu maakt It Eilân deel uit van Natuurgebied De Âlde Feanen. De petgaten, rietlanden en trilvenen herinneren aan de tijd van de turfwinning.
Open Drachten is hét platform op het gebied van wonen, werken en recreëren in Smallingerland. Heb je een idee voor een mooie samenwerking, of een tof verhaal dat je met ons wilt delen? Mail naar verhalen@opendrachten.nl.
Tourist info
TIP Drachten
Museumplein 2
9203 DD Drachten
Website door: Multiplus Online
