Zetel van bestuur en rechtspraak tot 1832

Lang geleden bestond het gebied waar Oudega nu ligt vooral uit veen en moerassen. Wie ernaartoe wilde, kon beter per boot reizen dan over land. Toch ontstond hier een nederzetting: boven op een zandrug te midden van het verder nogal drassige land. De naam Aldga komt al voor in documenten uit 1439; het is dus een oud dorp. Maar de naam Oudega is waarschijnlijk te danken aan het ontstaan van een satellietdorp ten noordoosten: Nijega. Met de naam Oudega werd aangegeven dat dit dorp er eerder was.

Oudega was een welvarend dorp. Dat kunnen we zien aan de Romaanse kerk uit de tiende eeuw en de rijke sarcofagen op het kerkhof. Het is de grootste boerensamenleving in de omtrek, met liefst 62 stemhebbende boerderijen. Dat wil zeggen dat de boer invloed had op zaken als de benoeming van een grietman of kerkvoogd. Tien ervan zijn eigendom van de kerk en de pastorie. De hoger gelegen gronden waren geschikt voor akkerbouw, de lagere waren vooral in gebruik als weiland.